معرف يا شاخص چيست ؟

معرف يا شاخص چيست ؟

گروه تحقیقاتی نخبگان برتر:

ساختن يك مفهوم

ساختن يك مفهوم در گام اول عبارت است از تعيين ابعادي كه آن را تشكيل مي دهد و امر واقعي را منعكس مي سازد. گام بعدی تعريف معرف يا شاخص است كه به كمك آنها بتوان ابعاد مفهوم را اندازه گيري كرد. در واقع شاخص ها نشانه های عينی قابل شناسايی و قابل اندازه گيری ابعاد مفهوم هستند.

پژوهش هایی که در حوزه ارزیابی مطرح می شوند به خصوص با دو مفهوم سنجه (measure) و شاخص (indicator) سر و کار دارند و گاهی ادعا می شود که این دو واژه را می توان به جای یکدیگر بکار برد.

 شاخص دارای دقت سنجه نیست.

ويژگيهاي شاخص

برای ساختن یک معرف يا شاخص خوب باید اقلام سئوالات  با یکدیگر در ارتباط بوده و همبستگی فوق العاده زیادی داشته باشند. معتبر بودن شاخص بسیار اهمیت دارد این بدان معنی می باشد که  آنچه انتظار داريم به كمك شاخص آن را ‏بسنجيم، به گونه‌اي درست و قابل اعتماد اندازه‌گيري كند و بالاخره نام يا عنواني كه به شاخص مي‌دهيم ‏گمراه‌كننده نباشد.

شاخص مي‌بايست به  نحوی باشد كه حداكثر استنباط را از الگو نتیجه کند. شاخص باید ثابت ‏بوده و در تقابل هر متغير جزئي الگو، به هیچ عنوان حساس نباشد.

ادامه ويژگيهاي شاخص

اين اصل بدين معنا است كه ممكن است در ارزش متغيرهايي ‏كه در شاخص مورد استفاده قرار مي‌گيرند تغييراتي ايجاد نشود، ولي با اين حال معرف يا شاخص بايستي نسبتاً ثابت باشد. ‏شاخص بايد ساده باشد، شاخص بايد امكان مقايسه را فراهم آورد، شاخص بايد از تعدادي متغير تشكيل شده باشد، ‏شاخص بايد قابليت تفسير و تحليل داشته باشد و مي‌بايستي معنائي وراي تعريف رياضي كه از آن مي‌شود، داشته ‏باشد.

در هر حال ساختن چنين شاخصي بهتر از اتكاء از روي ناچاري به يك سئوال تنهاست. اگر در مورد وارد كردن ‏يك سئوال (يا مورد) خاص در يك شاخص شك داشته باشيم، بهترين كار اين است كه شاخص را بدون آن محاسبه ‏كنيم و بعد ضريب همبستگي اقلام مورد شك را با كل شاخص در صورت معني‌دار بودن حساب كنيم.‏

منبع : گروه تحقیقاتی نخبگان برتر –آموزش انجام پایان نامه – انجام مقاله – انجام پروپوزال