اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه

اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه کدامند؟

مقدمه

موضوع اصلی این مقاله، اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه و ثبت نمره است. برای این منظور، ابتدا توضیحاتی در مورد شش فرم مورد نیاز قبل از جلسه دفاع ارائه می‌شود، این برگه‌ها عبارتند از: شرکت در جلسه دفاع، فرم اطلاعات پایان نامه، فرم بانک اطلاعات پایان نامه، گزارش سه ماهه، آمادگی برای دفاع از پایان نامه و آگهی جلسه دفاع. برای جلسه دفاع باید پنج فایل کامپیوتری آماده کرد که در این مورد در سومین بخش از این مطلب بحث خواهد شد.

بخشی از نمره پایان نامه اختصاص به فعالیت پژوهشی مستخرج از پایان نامه دارد، نحوه محاسبه نمره پژوهشی و درخواست یا انصراف از این نمره، در چهارمین بخش از این مقاله بحث می‌شود. معیارهای ارزیابی ارزش علمی پایان نامه را می‌توان به طور کلی، چهار عاملی اصلی درتعیین نمره پایان نامه دخیل هستند که این گزینه‌های موثر، دربخش ارزشیابی پایان نامه قابل مشاهده است. در انتهای این پست نیز، به بررسی ثبت نمره خواهد پرداخت.

فرم‌های آمادگی برای دفاع

بعد از اتمام نگارش و آماده‌سازی پایان نامه و به منظور آمادگی جلسه دفاع، باید تعدادی فرم تکمیل شده و تحویل دانشگاه شود. لازم به ذکر است که شاید برخی از دانشگاه‌ها دارای فرم‌های متفاوت از آنچه در اینجا ارائه می‌شود، باشند.

شرکت در جلسه دفاع

مهمترین کار از اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه می باشد. با توجه به اینکه حضور در جلسه دفاع باعث آمادگی ذهنی دانشجویان شده و تاثیر به‌سزایی در ارتقاء کیفیت ارائه در جلسه دفاع دارد، از این رو همیشه توصیه می‌شود که دانشجویان در تعدادی از جلسات دفاع سایر دانشجویان حاضر شوند.

اهمیت این حضور تا بدان جاست در برخی از دانشگاه‌ها، حضور در جلسات دفاع سایر دانشجویان الزامی بوده و دانشجو موظف است قبل از برگزاری جلسه دفاع پایان نامه خود، در تعدادی از جلسات دفاع شرکت کند.

برای این منظور، دانشجو با حضور در جلسه دفاع، فرمی را که در آن اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی دانشجو، عنوان پایان نامه و تاریخ دفاع پایان نامه قید شده تکمیل نموده و به امضای استاد راهنمای پایان نامه دفاع شده (نه استاد راهنمای خود) می‌رساند.

اطلاعات پایان نامه

به عنوان یکی از اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه، باید اطلاعات کلی پایان نامه قید شود. هدف اصلی از تکمیل این فرم، بیشتر ثبت کد شناسایی اساتید است. در این فرم، نام واحد دانشگاهی، عنوان پایان نامه، اطلاعات دانشجویی و تحصیلی فرد، اطلاعات فردی و کد شناسایی اساتید راهنما و مشاور درج شده و به تأیید مدیر گروه و معاون پژوهشی دانشگاه می‌رسد.

بانک اطلاعات پایان نامه

فرمی است که با هدف تشکیل بانک اطلاعات پایان نامه های دفاع شده در دانشگاه تکمیل می‌شود. اطلاعاتی نظیر: شماره شناسایی واحد، عنوان پایان نامه، مقطع تحصیلی، کد پایان نامه، نام گروه آموزشی، نام و نام‌خانوادگی، مرتبه علمی و شماره شناسایی اساتید راهنما و مشاور، اطلاعات دانشجویی، تاریخ‌های تصویب و دفاع، نمره پایان نامه و چکیده آن باید قید شود.

گزارش سه ماهه

گزارش روند کار یکی از اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه است. این فرم معمولاً باید هر سه ماه یک بار توسط دانشجو تکمیل شده و استاد راهنما نظرات خود را در مورد روند پیشرفت کار پایان نامه قید کند.

اساساً، فرم پیشرفت کار دارای سه بخش مهم است:

تشریح کارهای انجام شده

در این بخش، برنامه زمان‌بندی کارهای انجام شده روی تحقیق با تمرکز روی روش کار و توضیح نتایج به دست آمده در هر مرحله بیان می‌شود.

بیان مشکلات و راهکارهای حل آن

فهرستی از کاستی و ضعف‌های موجود در موضوع پایان نامه تهیه می‌شود. بیان مشکلات حتماً بایستی در راستای اهداف و نوآوری‌های تحقیقی باشد. برای هر مشکل نیز بایستی راهکاری برای حل آن معرفی شود. در این مرحله، بهتر است جدول زمان‌بندی برای رفع مشکلات پیش روی پایان نامه، قید شود.

ارائه مقالات منتشر شده از تحقیق

لیست و کپی مقالات منتشره یا پذیرفته شده مستخرج از پایان نامه، در این بخش از گزارش ارائه می‌شود.

آمادگی برای دفاع از پایان نامه

دانشجو طی نامه‌ای به ریاست دانشگاه، ضمن تأکید بر تکمیل دقیق پایان نامه با راهنمایی و مشورت اساتید خود، برای برگزاری جلسه دفاع، اعلام آمادگی می کند.

این فرم معمولاً در نُه گام تکمیل می‌شود:

گام اول: اعلام آمادگی دانشجو به تحصیلات تکمیلی برای جلسه دفاع

گام دوم: تأیید وضعیت مالی دانشجو توسط مدیر امور مالی

گام سوم: تأیید موفقیت دانشجو در تمامی دروس خود و بلامانع بودن دفاع از سوی مسئول آموزشی گروه

گام چهارم: اعلام آماده بودن پایان نامه برای دفاع از سوی استاد راهنما به مدیرگروه

گام پنجم: ابلاغ انتخاب استاد داور توسط مدیرگروه

گام ششم: اعلام دریافت پایان نامه توسط استاد داور و بلامانع بودن دفاع به مدیر گروه

گام هفتم: بلامانع بودن دفاع از سوی مدیر گروه به معاونت پژوهشی در مکان و زمان معین و معرفی استاد داور

گام هشتم: تأیید زمان و مکان جلسه دفاع توسط معاونت پژوهشی

گام نهم: ابلاغ زمان و مکان جلسه دفاع به تحصیلات تکمیلی توسط معاونت پژوهشی

آگهی جلسه دفاع

به منظور اطلاع‌رسانی مکان و زمان برگزاری جلسه دفاع از پایان نامه، دانشجو موظف است، معمولاً در مکان‌های پرتردد دانشگاه و دانشکده، تحصیلات تکمیلی و گروه مربوطه آگهی جلسه دفاع خود را نصب کند. آگهی جلسه دفاع یکی از اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه می باشد.

فایل‌های مورد نیاز

به همراه نسخه چاپی پایان نامه، باید تعدادی فایل نیز آماده و تحویل داده شود. این فایل‌ها عبارتند از:

یک سی‌دی حاوی فایل‌های پایان نامه و پاورپوينت جلسه دفاع

فایل منابعی که در فهرست منابع آمده است (منابعی که نسخه کاغذی هستند، نیازی به ارائه نیست)

گواهی کاربرد نتایج پایان نامه در صنعت (در صورت وجود)

گواهی ارسال مقاله یا قبول چاپ مقاله به همراه مقاله موردنظر

سی‌دی حاوی عنوان، چکیده و کلیدواژه تحقیق به دو زبان فارسی و انگلیسی

نمره پژوهش

نحوه محاسبه نمره

به منظور تشویق دانشجویان به استخراج مقاله، کتاب و …، بخش قابل ملاحظه‌ای از نمره پایان نامه، اختصاص به نمره پژوهشی دارد. معمولاً این نمره بین 1/5 تا 2/5 از ۲۰ است. در واقع در جلسه دفاع، نمره از ۲۰ داده نشده و سقف نمره بدون در نظر گرفتن مقاله (17/5 تا 18/5) به دانشجو اعطا می‌شود. نمره مقاله پس از ارائه مدارک مربوط به پذیرش یا چاپ مقاله مستخرج شده از پایان نامه و با نظر شورای پژوهشی واحد براساس نوع و درجه مجلات اختصاص می‌یابد.

درخواست یا انصراف از نمره پژوهش

درصورتی که دانشجو تمایل یا توانایی استخراج مقاله، کتاب و… از پایان نامه را نداشته باشد، باید با تکمیل فرمی این را به اطلاع دانشگاه رسانده و کتباً اعلام انصراف نماید. طبیعتاً، دانشجو با امضاء و تأیید این فرم، خود را از نمره مقاله محروم کرده و بعداً نمی‌تواند ادعایی دال بر نمره مقاله پژوهش از پایان نامه داشته باشد. مشخص کردن وضعیت نمره پژوهش یکی از اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه می باشد.

درصورتی که دانشجو توانسته مقاله، کتاب، اختراع و… را از پایان نامه خود استخراج کند، فرمی را به همراه مستندات لازم (اصل مقاله، لینک اینترنتی، سی‌دی کنفرانس، گواهینامه ارائه مقاله و…) توسط استاد راهنما و مدیر گروه به معاونت پژوهشی دال بر درخواست اخذ نمره مقاله را می‌نماید.

با درخواست دانشجو (تکمیل فرم مربوطه) یا با درنظر گرفتن مراحل پیشرفت چاپ یا پذیرش مقاله و کیفیت و نوع مجله و با تأیید شورای گروه تخصصی مربوطه و شورای پژوهشی واحد این مدت می تواند تا ۳ ماه دیگر نیز تمدید شود مشروط بر اینکه از بازه زمانی لغو معافیت تحصیلی دانشجویان مشمول نگذرد و هیچ گونه منعی برای طولانی شدن روند فراغت از تحصیل دانشجو وجود نداشته باشد.

بعد از مهلت داده شده (حداکثر ۱۲ ماه) درصورت ارائه نشدن مدارک، شورای پژوهشی مجاز خواهد بود نمره کسب شده در جلسه دفاع را به عنوان نمره نهایی در صورتجلسه دفاع درج نماید و حوزه پژوهشی از پذیرش مدارکی که احتمالا بعد از مهلت مقرر توسط دانشجو یا گروه تخصصی مربوطه ارائه می‌شود، معذور می باشد.

معرفی دانشگاه در مقاله

در هر کار پژوهشی (مقاله در واقع گزارشی از این کار پژوهشی است)، که در یک سازمان علمی و پژوهشی انجام می‌شود، یا نویسندگان مقاله، به نحوی خود را وابسته به یک موسسه، نهاد یا سازمان خاص می‌دانند، لازم است مؤسسه یا سازمان مربوطه در آن کار پژوهشی معرفی شود. بیان وابستگی یکی از الزامات استفاده از نمره مقاله است. این مورد نیز یکی از اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه می باشد.

تمامی دانشگاه‌ها و سازمان‌ها فرمت مشخصی برای نگارش وابستگی دارند که می‌توان از معاونت یا مسئول پژوهشی آن دریافت کرد. دانشگاه آزاد اسلامی برای تمامی واحدها و برای تمامی اساتید، دانشجویان و کارمندان خود فرمت زیر را تعریف کرده است که بایستی جهت استفاده از مزایای مقاله حتماً از این فرمت برای معرفی دانشگاه استفاده کرد.

یک نویسنده می‌تواند خود را از دو سازمان معرفی کند و دارای دو وابستگی باشد که البته این کار چندان رایج و صحیح نیست. در مواردی که مقاله به صورت مشترک بین دانشجو و استاد راهنما تهیه شود، اولویت نگارش نام اول در قسمت مشخصات نگارندگان با استاد راهنما می‌باشد مشروط به آن که استاد راهنما خود عضو هیات علمی دانشگاه بوده و مدعو نباشد.

در صورت مدعو بودن استاد راهنما، اسم دانشجو باید به عنوان نفر اول در مقاله ذکر شود. به عبارت ساده‌تر، وابستگی اولین نفر مقاله باید دانشگاه محل دفاع پایان نامه باشد. ایمیل هر نویسنده بعد از وابستگی نوشته می‌شود. توصیه می‌شود در نوشتن ایمیل، از ایمیل‌های عمومی (Gmail، Yahoo و…) استفاده نشده و از ایمیل همان سازمان متبوع استفاده شود.

ارزشیابی پایان نامه

اساتید در جلسه دفاع باید براساس معیارهای مشخصی به پایان نامه موردنظر نمره بدهند. هر چند متاسفانه در خیلی از موارد، این معیارها در دانشگاه‌ها و رشته‌های مختلف، متفاوت است؛ اما به طور کلی، می‌توان نمونه جامعی از این معیارها را به این صورت نوشت:

کیفیت نگارش

انسجام در تنظیم و تدوین مطالب، حسن نگارش و رعایت دستورالعمل نگارشی دانشکدہ (2/5 نمره)

کیفیت اسلایدها، اشکال، جداول، نمودار و منحنی‌های استفاده شده (۲ نمره)

بررسی تاریخچه موضوع و بیان سابقه پژوهشی در موضوع (۲نمره)

ابتکار و نوآوری (۲ نمره)

ارزش علمی یا کاربردی (۲ نمره)

استفاده از منابع و مآخذ به لحاظ کمی و کیفی (به روز بودن) (۲ نمره)

کیفیت نظرات و پیشنهادها برای ادامه تحقیق (۲ نمره)

کیفیت ارائه

تسلط به موضوع و توانایی در پاسخ‌گویی به سوال‌ها در جلسه دفاع (۲ نمره)

نحوه ارائه (رعایت زمان، تفهیم موضوع، کیفیت اسلاید و…) (۲ نمره)

مقاله (1/5 نمره)

ثبت نمره

فرم‌های بعد از دفاع

صورت‌جلسه پایان نامه

همانطور که قبلاً بحث شد، این فرم در جلسه دفاع توسط دانشجو آماده شده و توسط اساتید راهنما، مشاور و داور امضاء می‌شود. در این صورت جلسه، نمره و امتیاز پایان نامه ذکر می‌شود. این فرم، توسط مدیر گروه امضاء شده و تأیید نهایی و قطعی آن توسط معاونت پژوهشی دانشگاه انجام می‌شود.

فرم اصلاحات پایان نامه

دانشجو موظف است ایراداتی که در جلسه دفاع از پایان نامه وارد شده را مطابق خواسته اساتید اصلاح کرده و تأییدیه استاد داور را دال بر رفع کلی نواقص اخذ نماید. اصلاحات بعد از دفاع از موارد ضروری اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه است.

فرم تحویل نسخه‌های الکترونیکی و چاپی پایان نامه

دانشجو باید نسخه هایی از پایان نامه را به اساتید راهنما و مشاور، کتابخانه مرکزی دانشگاه، کتابخانه تحصیلات تکمیلی، مدیر گروه، دفتر اداره پژوهشی و فناوری دانشکده و سازمان مرکزی تحویل داده و امضاء آنها را دریافت کند.

ثبت نمره پایان نامه

گام ۱: رفع ایرادات وارد شده به پایان نامه و اخذ تأییدیه اصلاح پایان نامه توسط استاد داور

گام ۲: ارائه پایان نامه بدون صحافی به استاد راهنما و اخذ اجازه برای صحافی پایان نامه.

گام ۳: تکمیل فرم مربوط به احراز شرایط پایان دوره کارشناسی ارشد توسط دانشجو

گام ۴: ارائه یک نسخه از پایان نامه صحافی شده به اساتید راهنما و مشاور و اخذ امضاء از آنها.

گام ۵: ارائه چهار نسخه از پایان نامه به انضمام سی‌دی حاوی فایل ورد و پی‌دی‌اف پایان نامه صحافی شده به دفتر تحصیلات تکمیلی.

گام ۶: ارسال نمره پایان نامه به معاونت آموزشی از سوی دفتر تحصیلات تکمیلی.

و تمام … فارغ التحصیلی در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز جز دیگری از خاطرات شیرین زندگی شما خواهد بود.

در این پست به اقدامات لازم پس از نگارش پایان نامه اشاره شد. چنانچه در این زمینه سوالی داشتید تماس بگیرید. همچنین از طریق فرم تماس با ما اقدام نمایید.

منبع :گروه تحقیقاتی نخبگان برتر- آموزش انجام پایان نامه – مشاوره پایان نامه – مشاوره مقاله – مشاوره پروپوزال