انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌های علمی (4 مورد اصلی)

انواع یادداشت ها در پژوهش‌های علمی

انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌های علمی

یادداشت برداری بخش عمده ای از مراحل تحقیق را به خود اختصاص می دهد، و از اهمیت ویژه ای برخوردار است و صرف وقت و دقت در این مرحله، اطمینان کار را افزایش می دهد لذا آشنایی با انواع یادداشت برداری می تواند کمک عمده ای به پژوهشگران کند. انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌های علمی را می توان از لحاظ شیوه ضبط اطلاعات به چهار گروه عمده تقسیم کرد نقل لفظ، نقل فکر، خلاصه، نقد و نظر، که می توان در بالای برگه قید کرد.

🎓انجام پایان نامه ارشد و دکتری در همه رشته ها با چاپ مقاله 📝

نقد لفظ یا نقل مستقیم در انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌های علمی

در این نوع یادداشت از انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌ پژوهشگر عین عبارات و جملات متن اصلی را نقل می کند. این گونه نقل ممکن است به آن دلیل صورت گیرد که نویسنده اصلی چنان با دقت به توصیف پدیده ی مورد نظر پرداخته یا تعریفی را ارائه کرده است که هر گونه دخل و تصرفی ممکن است اصل فکر  را خدشه دار سازد، یا از ارزش و اعتبار آن بکاهد. در این گونه نقل، باید توجه داشت که بخش مورد نظر که از قسمت مفصل تری جدا و نقل شده به گونه ای باشد که اصل اندیشه نویسنده را دگرگون نسازد.

هر گاه منبع مورد استفاده خود از منابع دیگری نقل مستقیم کرده، باید منقول وی را در میان گیومه آورد تا در موقع تهیه دست نوشته، در نقطه گذاری منظور گردد (بخش نقطه گذاری). در نقل لفظ، حتی اگر لغزشی در منبع اصلی باشد باید عینا منعکس گردد، منتهی بلافاصله پس از آن کلمه”کذا” در داخل قلاب به این شکل:{کذا}) می آید.

نقل فکر یا نقل غیرمستقیم

یکی دیگر از انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌ تحقیقات علمی نقل فکر یا نقل غیرمستقیم است. هرگاه عین کلمات و عبارات متن اصلی چندان اهمیتی نداشت، پژوهشگر مممکن است برای رعایت یکدستی در نگارش دستنوشته اش ترجیح دهد فکر طرح شده در منبع مورد استفاده را به زبان و بیان خود بازگو کند.

در نقل فکر ممکن است طول نوشته متن اصلی الزاما کاهش نیابد، بلکه تنها زبان و ساختار عبارات تغییر کند. در این نوع نقل، پزوهشگر باید توجه داشته باشد که با تغییر کلمات و عبارات اندیشه ی اصلی را دگرگون نسازد.

خلاصه

خلاصه به عنوان یکی از انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌ علمی، گاه بیان یک اندیشه در منبع مورد استفاده با ذکر مثال و توصیف و شرح همراه است، ولی پژوهشگر تنها به اندیشه اصلی در میان آن سطور نیاز دارد و حس می کند که نقل تمام آن بخش بر حجم نوشته می افزاید. در این صورت دست به تلخیص آن بخش می زند و تلخیص ممکن است به دو شکل انجام گیرد.

یکی پژوهشگر قصد ندارد لحن نوشته اصلی را تغییر دهد، در این صورت با استفاده از نقطه گذاری بخش هایی را خذف و بخش هایی را حفظ می کند، و بخش های حذف شده با علامت سه نقطه (…) مشخص می گردد. این در واقع نوعی نقل مستقیم ولی تلخیص شده است. دیگر اینکه، پژوهشگر بخش مورد نظر را مطالعه می کند و پس از اینکه به خوبی دریافت، با بیان خود منعکس می سازد، که این نوعی نقل غیر مستقیم تلخیص شده است.

نقد و نظر

نقد و نظر یکی از انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌ علمی است. گاه در حین یادداشت برداری نکاتی به نظر پژوهشگر می رسد که لازم است ثبت و ضبط شود و احتمالا در دست نوشته منظور گردد. این دقت و توجه را باید در تمام طول یادداشت برداری پیوسته به کار گرفت، زیرا پژوهشگر خود نیز لازم است در نوشته اش به گونه ای موثر و جدی حضور یابد. در هر زمان که نکته ای به ذهن می رسد باید بی درنگ یادداشت شود. نباید ضبط آن را به زمانی دیگر موکول کرد، زیرا به احتمال زیاد از یاد خواهد رفت.

انواع چهارگانه یادداشت

همانطور که از شرح انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌های علمی و نقل بر می آید. این گونه ها مانعة الجمع نیستند، یعنی ممکن است دو یا چند نوع از آن همراه یکدیگر در یک یادداشت به کار رود. شماره صفحه ای که یادداشت از آن برداشته شده، پس از اتمام یادداشت و در پایان آن قید می گردد (مثلا به این شکل: ص25).

اگر انواع یادداشت‎ها در پژوهش‌ از بیش از یک صفحه گرفته شده باشد، حد صفحات با ذکر نخستین و آخرین صفحه مورد نظر و خط فاصله میان آن‌ها مشخص می‌گردد (مثلا به این شکل: 25-27). باید پیوسته مراقب بود که شماره صفحه ای که از آن یادداشت برداری شده از یاد نرود، زیرا غفلت از این نکته مستلزم بازگشت مجدد به متن هنگام تهیه دستنوشته است، و این کار بسیار وقت گیر خواهد بود زیرا به احتمال زیاد، صفحه ای که یادداشت از آن گرفته شده دیگر در ذهن پژوهشگر نیست.

شماره صفحات

صفحه شمار باید عینا همان گونه که در متن اصلی منعکس است قید شود. مثلا ممکن است یادداشت از مقدمه یا دیباچه کتاب گرفته شود که با حروف ابجد علامت گذاری گردیده یا اعداد صفحه شمار به صورت حروفی نوشته شده باشد، که طبعا به همان صورت ضبط می شود (مثلا به این شکل: ص ط، ص سیزدهم). هر گاه از پانویس صفحه ای یادداشت برداری می شود، علاوه بر ذکر صفحه شمار، ذکر کلمه ی پانویس و شماره ان نیز ضروری است. (مثلا به این شکل: ص32، پانویس 4).

منبع: گروه تحقیقاتی نخبگان برتر – مشاوره پایان نامه – مشاوره مقاله – مشاوره پروپوزال