نقش نظریه در تحقیق

نقش نظریه در تحقیق و پژوهش

نقش نظریه در تحقیق متفاوت و متعدد می باشد و بيشتر در اين رابطه هستند که آيا بايد ابتدا نظريه ساخت و سپس به پژوهش پرداخت يا بر عکس، يا ترکيبي از اين دو روش را بکار بست؟

    روش “ابتدا نظريه ، بعد پژوهش” 

1- تدوين يک نظريه واضح و روشن به صورت بديهي يا بر اساس فرآيندهاي توصيف شده.

2- انتخاب يک گذاره استخراج شده از نظريه به عنوان ملاک مقايسه نتايج پژوهش آزمايشی.

3- برنامه ريزي پژوهش به منظور آزمون جمله انتخاب شده از طريق پژوهش آزمايشي.

4- ايجاد تغيير در نظريه با برنامه ريزي و انجام پژوهش مجدد، چنانچه جمله استخراج شده از نظريه با نتايج پژوهش آزمايشي مطابقت نداشته باشد.

5- انتخاب گزاره هاي ديگر براي آزمون در تعيين محدوديت هاي نظريه، چنانچه گزاره استخراج شده از نظريه با نتايج پژوهش تجربي مطابقت داشته باشد.

 روش “ابتدا پژوهش ، بعد نظريه” 

در حالتی میتوان ابتدا پژوهش مختصر انجام داد و سپس به بررسی ایجاد نظریه پرداخت. نقش نظریه در تحقیق به این صورت منفعلانه خواهد بود. مراحل کلی به شکل زیر خواهد بود:

1- انتخاب پديده و تعيين کليه ويژگيهاي آن .

2- اندازه گيري تمام ويژگيهاي پديده در موقعيت هاي مختلف.

3- تجزيه و تحليل اطلاعات جمع آوري شده بصورتي دقيق و تعييتن هر نوع الگويي که بين آنها وجود دارد.

4- در صورتيکه بين اطلاعات جمع آوري شده الگوهاي معني داري پيدا شد بايد آنها را بصورت بيانيه هاي نظری براي تدوين قانون تنظيم کرد.

ترکيب اين دو روش ممکن است روشهاي کلي تر، دقيقتر و همچنين نمايش منظم تري از فرآيندهايي را که واقعاً اتفاق افتاده اند مهيا سازد. روش ترکيبي فعاليتهاي علمي را به سه دسته زير تقسيم مي کند:

الف) اکتشاف

ب) توصيف

ج) تبيين

هر يک از روشهاي بالا در فعاليتهاي علمي نقشهايي را ايفا مي کنند که بصورت کلي،مي توان عمده ترين آنها را چنين ذکر کرد:

الف) تنظيم يافته ها

ب) ايجاد فرضيه ها

ج) پيش بينی

د) مهيا ساختن تبيين ها

 در این پست به نقش نظریه در تحقیق اشاره شد. چنانچه در این زمینه سوالی داشتید با ما تماس بگیرید.